Od pewnego czasu młodzież szybciej usamodzielnia się i podejmuje pracę zawodową. Coraz więcej nieletnich chce podjąć zatrudnienie, aby odciążyć rodziców oraz domowy budżet, a dodatkowo zyskać środki na własne potrzeby. Jak wygląda polskie ustawodawstwo w tej kwestii? Od jakiego wieku i kiedy można zatrudnić nieletniego? Odpowiadamy na te pytania oraz przedstawiamy najważniejsze informacje, które powinien znać pracodawca, który zamierza zatrudnić nieletniego.
Pracownik nieletni, czyli kto?
Osobą pełnoletnią staje się każdy po ukończeniu 18. roku życia. Od tego momentu staje się możliwe zdobycie prawa jazdy czy korzystanie z czynnego prawa wyborczego. Jednak czy można podjąć zatrudnienie przed osiągnięciem pełnoletniości? Osoby nieletnie, czyli takie, które mają mniej niż 18 lat, mogą podjąć pracę na szczególnych zasadach.
Osoby pomiędzy 15. a 18. rokiem życia nazywa się młodocianymi. Pracodawca może ich zatrudnić, jednak musi im zapewnić odpowiednie warunki do wykonywania zadań służbowych. Jeżeli nasz przyszły pracownik jest młodszy może zostać zatrudniony wyłącznie w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.
Powyższe ograniczenia wynikają z faktu, że osoby nieletnie są objęte obowiązkiem szkolnym. Do chwili ukończenia 18. roku życia ich podstawowym i najważniejszym zajęciem powinna być edukacja.
Czy osoba nieletnia może w ogóle pracować?
Wiek nie jest jedynym ograniczeniem. Osoba nieletnia musi wykazać się ukończeniem co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej oraz przedstawić świadectwo lekarskie, według którego praca na konkretnym stanowisku nie zagraża jej zdrowiu. Jak wygląda sytuacja prawna osoby nieletniej, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, ale nie ma jeszcze 15 lat? Wtedy może zostać zatrudniona dopiero w roku kalendarzowym, w którym ten wiek osiągnęła. Nie można zatrudniać młodszych pracowników, chyba że, jak wspomniano powyżej, jest to zatrudnienie w celu nauki zawodu. Oprócz tego zgodę na zatrudnienie musi wyrazić rodzic lub opiekun. Nieletni musi także uzyskać pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Przepisy szczegółowe określają wyjątkowe sytuacje, w których możliwe jest zlecenie wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych dziecku, które nie ukończyło jeszcze 16. roku życia. Dotyczy to przede wszystkim działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej lub reklamowej. Jeżeli pracodawca przy zatrudnianiu nieletniego spełni wszystkie warunki określone w Kodeksie pracy, to taka współpraca może odbywać się na podstawie umowy o pracę.
Na jakich zasadach dopuszczalne jest zatrudnienie nieletniego?
Nieletni pracownik musi mieć przydzieloną przez pracodawcę pomoc i opiekę, która zapewni prawidłowe wdrożenie w wykonywanie zadań służbowych oraz obowiązków zawodowych. Dodatkowo może on wykonywać jedynie lekkie i niezagrażające jego zdrowiu czynności. W związku z tym może podjąć zatrudnienie tylko w firmie, która nie zajmuje się świadczeniem usług oraz zajęć umieszczonych na liście prac zakazanych dla nieletnich. Listę można znaleźć w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. Pracodawca musi pamiętać o prowadzeniu ewidencji młodocianych pracowników, a także o tym, że nieletni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak inni pracownicy. Tym samym polskie ustawodawstwo daje dość szerokie możliwości podjęcia pracy przez osoby niepełnoletnie.
źródło: sawickiwspolnicy.pl
